高等学校化学学报 ›› 2020, Vol. 41 ›› Issue (9): 1933.doi: 10.7503/cjcu20200279
• 庆祝《高等学校化学学报》复刊40周年专栏 • 上一篇 下一篇
收稿日期:
2020-05-21
出版日期:
2020-09-10
发布日期:
2020-09-02
通讯作者:
李娜
E-mail:lina@sdnu.edu.cn
基金资助:
GONG Shaohua, ZHANG Xia, LI Na(), TANG Bo
Received:
2020-05-21
Online:
2020-09-10
Published:
2020-09-02
Contact:
LI Na
E-mail:lina@sdnu.edu.cn
Supported by:
摘要:
pH稳态对于维持活细胞细胞器的正常功能具有重要作用. 细胞器内pH稳态被打破会导致细胞器功能的紊乱, 进而引发癌症、 神经退行性疾病等相关疾病. 因此, 在活细胞水平上定量测定pH并对其波动进行实时监测对于理解相关疾病的发生机制非常重要. 基于非侵入、 高时空分辨率成像的优势, 荧光探针非常适合用于活细胞内pH的检测. 本综述总结了近些年利用不同种类荧光纳米探针对不同细胞器进行pH成像的研究工作, 并对荧光纳米探针应用面临的机遇与挑战进行了展望.
中图分类号:
TrendMD:
公少华, 张霞, 李娜, 唐波. 荧光纳米探针用于细胞器pH检测的研究进展. 高等学校化学学报, 2020, 41(9): 1933.
GONG Shaohua, ZHANG Xia, LI Na, TANG Bo. Recent Progress of Fluorescent Nanoprobes for Organelle pH Detection. Chem. J. Chinese Universities, 2020, 41(9): 1933.
Fig.3 Schematic illustration of the working principle of the developed DNA nanoprobe for Ca2+ and pH sensing[51]Copyright 2018, American Chemical Society
Fig.4 Schematic illustration of the mitochondria?targeted Pdots for ratiometric detection of pH in mitochondria[32]Copyright 2017, American Chemical Society.
Fig.7 Design of dual?modified SiNPs(DMSiNPs)?based pH nanoprobe[66](A) Schematic of the synthesis of DMSiNPs; (B) images of SiNPs(1), DA(2), RBITC(3), and DMSiNPs(4) in ambient environment and under UV irradiation(λex=360 nm) as well as TEM image of DMSiNPs; (C) illustration of cellular endocytosis of DMSiNPs. Inset of (B) presents the enlarged HRTEM image of a single DMSiNPs; inset of (C) shows charge?transfer mechanism of DMSiNPs at acidic or basic conditions. Copyright 2016, American Chemical Society.
Fig.9 Schematic of sensing mechanism of the TPE ratiometric fluorescent nanoprobe for intracellular pH measurement[79]Copyright 2019, American Chemical Society.
1 | Krulwich T. A., Sachs G., Padan E., Nat. Rev. Microbiol., 2011, 9(5), 330—343 |
2 | Hou J. T., Ren W. X., Li K., Seo J., Sharma A., Yu X. Q., Kim J. S., Chem. Soc. Rev., 2017, 46(8), 2076—2090 |
3 | Yu K. K., Li K., Qin H. H., Zhou Q., Qian C. H., Liu Y. H., Yu X. Q., ACS Appl. Mater. Interfaces, 2016, 8(35), 22839—22848 |
4 | Johnson D. E., Ostrowski P., Jaumouille V., Grinstein S., J. Cell Biol., 2016, 212(6), 677—692 |
5 | Feng Z., Ma Y., Li B., He L., Wang Q., Huang J., Liu J., Yang X., Wang K., Anal. Methods, 2019, 11(15), 2097—2104 |
6 | Chen Y., Zhu C., Cen J., Bai Y., He W., Guo Z., Chem. Sci., 2015, 6(5), 3187—3194 |
7 | Zhang S., Chen T. H., Lee H. M., Bi J., Ghosh A., Fang M., Qian Z., Xie F., Ainsley J., Christov C., Luo F. T., Zhao F., Liu H., ACS Sens., 2017, 2(7), 924—931 |
8 | Cao L., Zhao Z., Zhang T., Guo X., Wang S., Li S., Li Y., Yang G., Chem. Commun., 2015, 51(97), 17324—17327 |
9 | Marin M. J., Galindo F., Thomas P., Russell D. A., Angew. Chem. Int. Ed., 2012, 51(38), 9657—9661 |
10 | Xue Z., Zhao H., Liu J., Han J., Han S., ACS Sens., 2017, 2(3), 436—442 |
11 | Yu M., Wu X., Lin B., Han J., Yang L., Han S., Anal. Chem., 2015, 87(13), 6688—6695 |
12 | Ding W. X., Yin X. M., Biol. Chem., 2012, 393(7), 547—564 |
13 | Kubli D. A., Gustafsson A. B., Circ. Res., 2012, 111(9), 1208—1221 |
14 | Ma W., Yan L., He X., Qing T., Lei Y., Qiao Z., He D., Huang K., Wang K., Anal. Chem., 2018, 90(3), 1889—1896 |
15 | Yu K. K., Li K., Hou J. T., Yang J., Xie Y. M., Yu X. Q., Polym. Chem., 2014, 5(19), 5804—5812 |
16 | Yao Q., Lu S., Lin F., Zhao T., Zhao L., Chen X., Sens. Actuators B Chem., 2017, 250, 484—490 |
17 | Llopis J., Mccaffery J. M., Miyawaki A., Farquhar M. G., Tsien R. Y., Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 1998, 95(12), 6803—6808 |
18 | Orij R., Postmus J., Ter Beek A., Brul S., Smits G. J., Microbiology, 2009, 155(Pt 1), 268—278 |
19 | Wu M. Y., Li K., Liu Y. H., Yu K. K., Xie Y. M., Zhou X. D., Yu X. Q., Biomaterials, 2015, 53, 669—678 |
20 | Wan Q., Chen S., Shi W., Li L., Ma H., Angew. Chem. Int. Ed., 2014, 53(41), 10916—10920 |
21 | Liu X., Su Y., Tian H., Yang L., Zhang H., Song X., Foley J. W., Anal. Chem., 2017, 89(13), 7038—7045 |
22 | Xiao H., Zhang R., Wu C., Li P., Zhang W., Tang B., Sens. Actuators B Chem., 2018, 273, 1754—1761 |
23 | Zhang N., Dong B., Kong X., Song W., Lin W., Anal. Methods, 2018, 10(47), 5702—5706 |
24 | Fan L., Wang X., Ge J., Li F., Zhang C., Lin B., Shuang S., Dong C., Chem. Commun., 2019, 55(47), 6685—6688 |
25 | Wang H., Yang Y., Huang F., He Z., Li P., Zhang W., Zhang W., Tang B., Anal. Chem., 2020, 92(4), 3103—3110 |
26 | Gao P., Pan W., Li N., Tang B., Chem. Sci., 2019, 10(24), 6035—6071 |
27 | Wu X., Sun S., Wang Y., Zhu J., Jiang K., Leng Y., Shu Q., Lin H., Biosens. Bioelectron., 2017, 90, 501—507 |
28 | Fan J., Hu M., Zhan P., Peng X., Chem. Soc. Rev., 2013, 42(1), 29—43 |
29 | Huang X., Song J., Yung B. C., Huang X., Xiong Y., Chen X., Chem. Soc. Rev., 2018, 47(8), 2873—2920 |
30 | Schaferling M., Wiley Interdiscip. Rev. Nanomed. Nanobiotechnol., 2016, 8(3), 378—413 |
31 | Shamsipur M., Barati A., Nematifar Z., J. Photoch. Photobio. C, 2019, 39, 76—141 |
32 | Sun J., Ling P., Gao F., Anal. Chem., 2017, 89(21), 11703—11710 |
33 | Xiao H., Dong Y., Zhou J., Zhou Z., Wu X., Wang R., Miao Z., Liu Y., Zhuo S., Analyst, 2019, 144(10), 3422—3427 |
34 | Vyas S., Zaganjor E., Haigis M. C., Cell, 2016, 166(3), 555—566 |
35 | Devine M. J., Kittler J. T., Nat. Rev. Neurosci., 2018, 19(2), 63—80 |
36 | Li N., Yu Z., Pan W., Han Y., Zhang T., Tang B., Adv. Funct. Mater., 2013, 23(18), 2255—2262 |
37 | Gil P. R., Nazarenus M., Ashraf S., Parak W. J., Small, 2012, 8(6), 943—948 |
38 | Peng X., Yang Z., Wang J., Fan J., He Y., Song F., Wang B., Sun S., Qu J., Qi J., Yan M., J. Am. Chem. Soc., 2011, 133(17), 6626—6635 |
39 | Pan W., Wang H., Yang L., Yu Z., Li N., Tang B., Anal. Chem., 2016, 88(13), 6743—6748 |
40 | Murphy M. P., Biochem. J., 2009, 417(1), 1—13 |
41 | Sena L. A., Chandel N. S., Mol. Cell, 2012, 48(2), 158—167 |
42 | Wang W., Gong G., Wang X., Wei⁃La Pierre L., Cheng H., Dirksen R., Sheu S. S., Antioxid. Redox Signal., 2016, 25(9), 534—549 |
43 | Yang L., Li N., Pan W., Yu Z., Tang B., Anal. Chem., 2015, 87(7), 3678—3684 |
44 | Huang H., Dong F., Tian Y., Anal. Chem., 2016, 88(24), 12294—12302 |
45 | Maiuri M. C., Zalckvar E., Kimchi A., Kroemer G., Nat. Rev. Mol. Cell Bio., 2007, 8(9), 741—752 |
46 | Li L., Chen Y., Gibson S. B., Cell. Signal., 2013, 25(1), 50—65 |
47 | Yang L., Chen Y., Yu Z., Pan W., Wang H., Li N., Tang B., ACS Appl. Mater. Interfaces, 2017, 9(33), 27512—27521 |
48 | Mignotte B., Vayssiere J. L., Science, 1998, 281(5381), 1309—1312 |
49 | Mari Y., Katnik C., Cuevas J., Cell Calcium, 2010, 48(1), 70—82 |
50 | Xie N., Huang J., Yang X., Yang Y., Quan K., Ou M., Fang H., Wang K., ACS Sens., 2016, 1(12), 1445—1452 |
51 | Liu Z., Pei H., Zhang L., Tian Y., ACS Nano, 2018, 12(12), 12357—12368 |
52 | Demaurex N., Physiology, 2002, 17(1), 1—5 |
53 | Chen H., Chang K., Men X., Sun K., Fang X., Ma C., Zhao Y., Yin S., Qin W., Wu C., ACS Appl. Mater. Interfaces, 2015, 7(26), 14477—14484 |
54 | Yu J., Rong Y., Kuo C. T., Zhou X. H., Chiu D. T., Anal. Chem., 2017, 89(1), 42—56 |
55 | Yu Z., Sun Q., Pan W., Li N., Tang B., ACS Nano, 2015, 9(11), 11064—11074 |
56 | Lin L., Zhao J., Zhang L., Huang Y., Ye F., Zhao S., Chem. Commun., 2018, 54(65), 9071—9074 |
57 | Baker S. N., Baker G. A., Angew. Chem. Int. Ed., 2010, 49(38), 6726—6744 |
58 | Jiang K., Sun S., Zhang L., Lu Y., Wu A., Cai C., Lin H., Angew. Chem. Int. Ed., 2015, 54(18), 5360—5363 |
59 | Wang J., Wang C. F., Chen S., Angew. Chem. Int. Ed., 2012, 51(37), 1—6 |
60 | Zhao J., Zou M., Huang M., Zhang L., Yang K., Zhao S., Liu Y. M., Chem. Sci., 2020, 11(14), 3636—3643 |
61 | Luzio J. P., Pryor P. R., Bright N. A., Nat. Rev. Mol. Cell Biol., 2007, 8(8), 622—632 |
62 | Luo S., Liu Y., Wang F., Fei Q., Shi B., An J., Zhao C., Tung C. H., Analyst, 2016, 141(10), 2879—2882 |
63 | Zhang W., Abou El⁃Reash Y. G., Ding L., Lin Z., Lian Y., Song B., Yuan J., Wang X. D., Microchim. Acta, 2018, 185(12), 533 |
64 | Wu S., Li Z., Han J., Han S., Chem. Commun., 2011, 47(40), 11276—11278 |
65 | Di Paolo M., Roberti M. J., Bordoni A. V., Aramendia P. F., Wolosiuk A., Bossi M. L., Photochem Photobiol Sci, 2019, 18(1), 155—165 |
66 | Chu B., Wang H., Song B., Peng F., Su Y., He Y., Anal. Chem., 2016, 88(18), 9235—9242 |
67 | Zhang Y., Guo S., Cheng S., Ji X., He Z., Biosens. Bioelectron., 2017, 94, 478—484 |
68 | Bao Y., De Keersmaecker H., Corneillie S., Yu F., Mizuno H., Zhang G., Hofkens J., Mendrek B., Kowalczuk A., Smet M., Chem.Mater., 2015, 27(9), 3450—3455 |
69 | Zhang M., Sondergaard R. V., Kumar E. K., Henriksen J. R., Cui D., Hammershoj P., Clausen M. H., Andresen T. L., Analyst, 2015, 140(21), 7246—7253 |
70 | Sun H., Andresen T. L., Benjaminsen R. V., Almdal K., J. Biomed. Nanotechnol., 2009, 5(6), 676—682 |
71 | Chen J., Tang Y., Wang H., Zhang P., Li Y., Jiang J., J. Colloid Interface Sci., 2016, 484, 298—307 |
72 | Du F., Ming Y., Zeng F., Yu C., Wu S., Nanotechnology, 2013, 24(36), 365101 |
73 | E S., Mao Q. X., Yuan X. L., Kong X. L., Chen X. W., Wang J. H., Nanoscale, 2018, 10(26), 12788—12796 |
74 | Gao P., Wang J., Zheng M., Xie Z., Chem. Eng. J., 2020, 381, 122665 |
75 | Wen S., Zhou J., Zheng K., Bednarkiewicz A., Liu X., Jin D., Nat. Commun., 2018, 9(1), 2415 |
76 | Gu B., Zhang Q., Adv. Sci., 2018, 5(3), 1700609 |
77 | Arppe R., Nareoja T., Nylund S., Mattsson L., Koho S., Rosenholm J. M., Soukka T., Schaferling M., Nanoscale, 2014, 6(12), 6837—6843 |
78 | Li C., Zuo J., Zhang L., Chang Y., Zhang Y., Tu L., Liu X., Xue B., Li Q., Zhao H., Zhang H., Kong X., Sci. Rep., 2016, 6(1), 38617 |
79 | Wang N., Yu X., Deng T., Zhang K., Yang R., Li J., Anal. Chem., 2020, 92(1), 583—587 |
80 | Dong B., Song W., Lu Y., Kong X., Mehmood A. H., Lin W., Chem. Commun., 2019, 55(72), 10776—10779 |
81 | Braakman I., Bulleid N. J., Annu. Rev. Biochem., 2011, 80(1), 71—99 |
82 | Senft D., Ronai Z. E. A., Trends Biochem. Sci., 2015, 40(3), 141—148 |
[1] | 李磊, 方云, 夏咏梅, 范梦琦, 樊晔. 胺类分子结构对油酸囊泡pH窗口的影响[J]. 高等学校化学学报, 2022, 43(8): 20220144. |
[2] | 鲁聪, 李振华, 刘金露, 华佳, 李光华, 施展, 冯守华. 一种新的镧系金属有机骨架材料的合成、 结构及荧光检测性质[J]. 高等学校化学学报, 2022, 43(6): 20220037. |
[3] | 陈嘉敏, 曲孝章, 齐国华, 徐蔚青, 金永东, 徐抒平. SERS纳米探针对电刺激过程中细胞内产生活性氧的检测[J]. 高等学校化学学报, 2022, 43(6): 20220033. |
[4] | 刘晓磊, 陆永强, 游淇, 刘国辉, 姚伟, 胡日茗, 闫纪宪, 崔玉, 杨小凤, 孙国新, 蒋绪川. 基于3-羟基沙利度胺的比率型荧光探针对过氧化氢的检测[J]. 高等学校化学学报, 2022, 43(6): 20220070. |
[5] | 李磊, 方云, 夏咏梅, 薄纯玲, 樊晔. 单糖/双糖对近中性pH下共轭亚油酸囊泡影响的比较[J]. 高等学校化学学报, 2022, 43(4): 20210860. |
[6] | 朱浩天, 金美秀, 唐文思, 苏芳, 李阳光. 过渡金属-联咪唑-Dawson型钨磷酸盐杂化化合物的酶固定化性能[J]. 高等学校化学学报, 2022, 43(11): 20220328. |
[7] | 刘苗, 刘瑞波, 刘巴蒂, 钱鹰. 溶酶体靶向吲哚氟硼二吡咯光敏剂的合成、 双光子荧光成像及光动力治疗[J]. 高等学校化学学报, 2022, 43(10): 20220326. |
[8] | 王玮, 邹秉辰, 侯捷, 周万里, 罗建平, 王康丽, 蒋凯. Li-Ga液态金属电池界面反应过程的原位检测[J]. 高等学校化学学报, 2022, 43(10): 20220261. |
[9] | 李文, 乔珺一, 刘鑫垚, 刘云凌. 含萘基团的锆金属有机骨架材料对水中硝基芳烃爆炸物的荧光检测性能[J]. 高等学校化学学报, 2022, 43(1): 20210654. |
[10] | 朱兆田, 李圣凯, 宋明慧, 蔡芯琪, 宋志灵, 陈龙, 陈卓. 多功能金属石墨纳米囊的生物医学应用进展[J]. 高等学校化学学报, 2021, 42(9): 2701. |
[11] | 赵慧君, 吴通, 孙玥, 段炼, 马嫣宇. 基于香豆素的比率型荧光探针对溶液及气相中三氟化硼的检测[J]. 高等学校化学学报, 2021, 42(8): 2422. |
[12] | 樊晔, 范梦琦, 方云, 李磊, 潘红阳, 夏咏梅. 油酸囊泡尺度多分散性及二元醇对其pH窗口的影响[J]. 高等学校化学学报, 2021, 42(8): 2574. |
[13] | 黄池宝, 康帅, 潘淇, 吕国岭. 衍生于咔唑的双氰基二苯代乙烯型双光子荧光脂筏探针[J]. 高等学校化学学报, 2021, 42(8): 2443. |
[14] | 李安然, 赵冰, 阚伟, 宋天舒, 孔祥东, 卜凡强, 孙立, 殷广明, 王丽艳. 基于菲并咪唑的ON⁃OFF⁃ON双比色荧光探针及细胞成像[J]. 高等学校化学学报, 2021, 42(8): 2403. |
[15] | 陈峰, 程娜, 赵健伟, 宋易恬, 孙燕燕, 娄鑫梨, 童夏燕. 纳米颗粒银层的电沉积机理及SERS效应[J]. 高等学校化学学报, 2021, 42(6): 1891. |
阅读次数 | ||||||
全文 |
|
|||||
摘要 |
|
|||||