高等学校化学学报 ›› 2020, Vol. 41 ›› Issue (5): 936.doi: 10.7503/cjcu20190636
• 庆祝《高等学校化学学报》复刊40周年专栏 • 上一篇 下一篇
收稿日期:
2019-12-09
出版日期:
2020-05-10
发布日期:
2020-03-02
通讯作者:
刘明杰
E-mail:liumj@buaa.edu.cn
基金资助:
YAN Hao1,3,TANG Ping2,LI Shuhong2,ZHAO Tianyi1,LIU Mingjie1,*()
Received:
2019-12-09
Online:
2020-05-10
Published:
2020-03-02
Contact:
Mingjie LIU
E-mail:liumj@buaa.edu.cn
Supported by:
摘要:
各向异性水凝胶在外界的响应刺激下可以具有不同的反应机制与驱动过程. 本文综述了近期基于PNIPAM水凝胶智能响应驱动器的设计方法, 总结了多种各向异性结构对驱动性能的影响, 并对该领域所面临的挑战进行了讨论.
中图分类号:
TrendMD:
严昊, 唐萍, 李书宏, 赵天艺, 刘明杰. 仿生各向异性聚(N-异丙基丙烯酰胺)水凝胶智能响应驱动器的研究进展. 高等学校化学学报, 2020, 41(5): 936.
YAN Hao, TANG Ping, LI Shuhong, ZHAO Tianyi, LIU Mingjie. Progress of Biomimetic Anisotropic Poly(N-isopropylacrylamide) Intelligent Response Actuators . Chem. J. Chinese Universities, 2020, 41(5): 936.
Fig.1 Process for preparing intelligent response actuators (I) Hydrogels with oriented nanofillers; (II) hydrogels with oriented polymer chain networks; (III) hydrogels with oriented microchannel pore structure.
Fig.2 Preparation of a PNIPAM/TiNS hydrogel embedded with coaxially oriented TiNSs in a magnetic field(A) and internal design of the actuator and its ideal processing mechanism(B)[19] Copyright 2015, Springer Nature.
Fig.3 Schematic representation of the peristaltic crawling of an earthworm(A) and optical images taken through a laser sefety filter of a cylindrically processed TiNS/AuNP hydrogel containing TiNSs orthogonal to the cylindrical gel axis(B)[45] Copyright 2018, Wiley-VCH.
Fig.8 pH/temperature stimuli responsive hydrogel microfibers prepared by microfluidic spinning technology[74] Copyright 2017, Royal Society of Chemistry.
Fig.9 Photographs of microfluidic spinning technology prepared hydrogel microfiber and experimental demonstration of the chape transformation of Janus film[84] Copyright 2017, American Chemical Society.
[1] | Peppas N. A., Hilt J. Z., Khademhosseini A., Langer R., Advanced Materials, 2006,18, 1345—1360 |
[2] |
Taylor D. L., Panhuis M., Advanced Materials, 2016,28, 9060—9093
doi: 10.1002/adma.201601613 URL pmid: 27488822 |
[3] |
Akira M., Ryo Y., Kazunori K ., Biomacromolecules, 2004,5, 1038—1045
doi: 10.1021/bm0345413 URL pmid: 15132698 |
[4] | Nagase K., Kobayashi J., Okano T ., Journal of the Royal Society Interface, 2009,63, S293—309 |
[5] | Yoshida R., Uchida K., Kaneko Y., Sakai K., Kikuchi A., Sakurai Y., Okano T ., Nature, 1995,374, 240—242 |
[6] |
Lee K. Y., Mooney D. J., Chemical Reviews, 2001,101, 1869—1879
doi: 10.1021/cr000108x URL pmid: 11710233 |
[7] |
Spencer M., Fuller W., Wilkins M. H., Brown G. L., Nature, 1962,194, 1014—1020
doi: 10.1038/1941014a0 URL pmid: 13915691 |
[8] |
Aliev A. E., Oh J. Y., Kozlov M. E., Kuznetsov A. A., Fang S. L., Fonseca A. F., Ovalle R., Lima M. D., Haque M. H., Gartstein Y. N., Zhang M., Zakhidov A. A., Baughman R. H., Science, 2009,323, 1575—1578
doi: 10.1126/science.1168312 URL pmid: 19299612 |
[9] |
Duvert M., Bouligand Y., Salat C ., Tissue & Cell, 1984,16, 469—481
doi: 10.1016/0040-8166(84)90064-8 URL pmid: 6540491 |
[10] | Yamato M., Okano T ., Materials Today, 2004,7, 42—47 |
[11] | Afroze F., Nies E., Berghmans H ., Journal of Molecular Structure, 2000,554, 55—68 |
[12] | Pelton R ., Advanced Colloid Interface Science, 2000,85, 1—33 |
[13] |
Kim H. N., Jiao A., Wang N. S. H., Kim M. S., Kang D. H., Kim D. H., Suh K. Y., Advanced Drug Delivery Reviews, 2013,65, 536—558
doi: 10.1016/j.addr.2012.07.014 URL pmid: 22921841 |
[14] | Zhao Z., Fang R., Rong Q., Liu M ., Advanced Materials, 2017,29, 1703045—1703061 |
[15] |
Le X., Lu W., Xiao H., Wang L., Ma C., Zhang J., Huang Y., Chen T ., ACS Applied Materials & Interfaces, 2017,9, 9038—9044
doi: 10.1021/acsami.7b00169 URL pmid: 28221748 |
[16] | Zheng J., Xiao P., Le X., Lu W., Théato P., Ma C., Du B., Zhang J., Huang Y., Chen T ., Journal of Materials Chemistry C, 2018,6, 1320—1327 |
[17] |
Zheng W. J., An N., Yang J. H., Zhou J., Chen Y. M., ACS Applied Materials & Interfaces, 2015,7, 1758—1764
doi: 10.1021/am507339r URL pmid: 25561431 |
[18] |
Liu M., Ishida Y., Ebina Y., Sasaki T., Hikima T., Takata M., Aida T ., Nature, 2015,517, 68—72
doi: 10.1038/nature14060 URL pmid: 25557713 |
[19] |
Kim Y. S., Liu M., Ishida Y., Ebina Y., Osada M., Sasaki T., Hikima T., Takata M., Aida T., Nature Materials, 2015,14, 1002—1007
doi: 10.1038/nmat4363 URL pmid: 26259107 |
[20] | Li J., Zhang R., Mou L., Jung de Andrade M., Hu X., Yu K., Sun J., Jia T., Dou Y., Chen H., Fang S., Qian D., Liu Z., Advanced Functional Materials, 2019,29, 1808995—1809001 |
[21] |
Li H., Wang J ., ACS Applied Materials & Interfaces, 2019,11, 10218—10225
doi: 10.1021/acsami.8b22099 URL pmid: 30793583 |
[22] | Ma C., Lu W., Yang X., He J., Le X., Wang L., Zhang J., Serpe M. J., Huang Y., Chen T., Advanced Functional Materials, 2018,28, 1704568 |
[23] |
Must I., Sinibaldi E., Mazzolai B ., Nature Communications, 2019,10, 344
doi: 10.1038/s41467-018-08173-y URL pmid: 30664648 |
[24] | Xu B., Jiang H., Li H., Zhang G., Zhang Q ., RSC Advances, 2015,5, 13167—13170 |
[25] | Shibayama M., Tanaka T ., Advances in Polymer Science, 1993,109, 1—62 |
[26] | Matsuo E. S., Tanaka T., Journal of Chemical Physics, 1988,89, 1695—1703 |
[27] |
Xia L. W., Ju X. J., Liu J. J., Xie R., Chu L. Y., Journal of Colloid and Interface Science, 2010,349 , 106—113
doi: 10.1016/j.jcis.2010.05.070 URL pmid: 20609844 |
[28] | Yasushi Maeda T. H., Ikeda I., Langmuir, 2000,16, 7503—7509 |
[29] | Bae Y. H., Okano T., Kim S. W., Journal of Polymer Science: Part B: Polymer Physics, 1990,28, 923—936 |
[30] |
Osada M., Sasaki T ., Advanced Materials, 2012,24, 210—228
doi: 10.1002/adma.201103241 URL pmid: 21997712 |
[31] |
Paineau E., Dozov I., Bihannic I., Baravian C., Krapf M. E., Philippe A. M., Rouziere S., Michot L. J., Davidson P., ACS Applied Materials & Interfaces, 2012,4, 4296—4301
doi: 10.1021/am300980r URL pmid: 22833688 |
[32] | Xia J., Ying Y., Foulger S. H., Advanced Materials, 2005,17, 2463—2467 |
[33] |
Miyamoto N., Shintate M., Ikeda S., Hoshida Y., Yamauchi Y., Motokawa R., Annaka M ., Chemical Communications, 2013,49, 1082—1084
doi: 10.1039/c2cc36654a URL pmid: 23283288 |
[34] |
Gladman A. S., Matsumoto E. A., Nuzzo R. G., Mahadevan L., Lewis J. A., Nature Materials, 2016,15, 413—418
doi: 10.1038/nmat4544 URL pmid: 26808461 |
[35] | Haque M. A., Kurokawa T., Gong J. P., Soft Matter, 2012,8, 8008—8016 |
[36] | Warren H., Panhuis M., Spinks G. M., Officer D. L., Journal of Polymer Science Part B: Polymer Physics, 2018,56, 46—52 |
[37] |
Kim J. E., Han T. H., Lee S. H., Kim J. Y., Ahn C. W., Yun J. M., Kim S. O., Angewandte Chemie International, 2011,50, 3043—3047
doi: 10.1002/anie.201004692 URL pmid: 21404395 |
[38] | Shibayama M., Karino T., Miyazaki S., Okabe S., Takehisa T ., Macromolecules, 2005,38, 10772—10781 |
[39] | Gu X., Mather P. T., RSC Advances, 2013,3, 15783—15791 |
[40] | Agarwal S., Greiner A., Wendorff J. H., Progress in Polymer Science, 2013,38, 963—991 |
[41] | Jin X., Hsieh Y. L., Polymer, 2005,46, 5149—5160 |
[42] |
Kim Y. J., Ebara M., Aoyagi T., Angewandte Chemie International Edition, 2012,51, 10537—10541
doi: 10.1002/anie.201204139 URL pmid: 22991233 |
[43] |
Kim Y. J., Ebara M., Aoyagi T., Science and Technology of Advanced Materials, 2012,13, 064203
doi: 10.1088/1468-6996/13/6/064203 URL pmid: 27877530 |
[44] |
Rockwood D. N., Chase D. B., Akins R. E., Rabolt J.F., Polymer, 2008,49, 4025—4032
doi: 10.1016/j.polymer.2008.06.018 URL |
[45] |
Sun Z., Yamauchi Y., Araoka F., Kim Y. S., Bergueiro J., Ishida Y., Sasaki T., Hikima T., Aida T., Angewandte Chemie International Edition, 2018,57, 15772—15776
doi: 10.1002/anie.201810052 URL pmid: 30315618 |
[46] |
Morales D., Bharti B., Dickey M. D., Velev O. D., Small, 2016,12, 2283—2290
doi: 10.1002/smll.201600037 URL pmid: 26969914 |
[47] | Inadomi T., Ikeda S., Okumura Y., Kikuchi H., Miyamoto N ., Macromolecular Rapid Communications, 2014,35, 1741—1746 |
[48] |
Ramon J., Ahadian S., Estili M., Liang X., Ostrovidov S., Kaji H., Shiku H., Ramalingam M., Nakajima K., Sakka Y., Khademhosseini A., Matsue T ., Advanced Materials, 2013,25, 4028—4034
doi: 10.1002/adma.201301300 URL pmid: 23798469 |
[49] |
Suzuki M., Yasukawa T., Shiku H., Matsue T ., Langmuir, 2007,23, 4088—4094
doi: 10.1021/la063075a URL pmid: 17315897 |
[50] | Asoh T., Matsusaki M., Kaneko T., Akashi M ., Advanced Materials, 2008,20, 2080—2083 |
[51] | Lu Q., Bai S., Ding Z., Guo H., Shao Z., Zhu H., Kaplan D. L., Advanced Materials Interfaces, 2016,3, 1500687—1500693 |
[52] | Matsuura T., Wada T., Tatewaki Y., Okada S ., Japanese Journal of Applied Physics, 2014,53, 061601 |
[53] | Nakato T., Nakamura K., Shimada Y., Shido Y., Houryu T., Iimura Y., Miyata H ., Journal of Physical Chemistry C, 2011,115, 8934—8939 |
[54] | Millon L. E., Nieh M., Hutter J. L., Wan W. K., Macromolecules, 2007,40, 3655—3662 |
[55] | Mredha M. T. I., Guo Y. Z., Nonoyama T., Nakajima T., Kurokawa T., Gong J. P., Advanced Materials, 2018,30, 1704937 |
[56] |
Murata K., Haraguchi K ., Journal of Materials Chemistry, 2007,17, 3385—3388
doi: 10.1039/c5sm00072f URL pmid: 25811498 |
[57] | Wu Z. L., Sawada D., Kurokawa T., Kakugo A., Yang W., Furukawa H., Gong J. P., Macromolecules, 2011,44, 3542—3547 |
[58] |
Kim S. H., Im S. K., Oh S. J., Jeong S., Yoon E. S., Lee C. J., Choi N., Hur E. M., Nature Communications, 2017,8, 14346
doi: 10.1038/ncomms14346 URL pmid: 28146148 |
[59] | Chen Y. Y., Jiao C., Peng X., Liu T. Q., Shi Y. Q., Liang M., Wang H. L., Journal of Materials Chemistry B, 2019,7, 3243—3249 |
[60] |
Lin P., Zhang T., Wang X., Yu B., Zhou F ., Small, 2016,12, 4386—4392
doi: 10.1002/smll.201601893 URL pmid: 27376708 |
[61] |
Choi S., Kim J ., Journal of Materials Chemistry B, 2015,3, 1479—1483
doi: 10.1039/c4tb01852d URL pmid: 32262420 |
[62] | Ye D., Yang P., Lei X., Zhang D., Li L., Chang C., Sun P., Zhang L ., Chemistry of Materials, 2018,30, 5175—5183 |
[63] | Shikinaka K., Koizumi Y., Kaneda K., Osada Y., Masunaga H., Shigehara K ., Polymer, 2013,54, 2489—2492 |
[64] | Chen L., Wu Q., Zhang J., Zhao T., Jin X., Liu M ., Polymer, 2020, DOI: 10.1016/j.polymer.2020.122309 |
[65] | Tang P., Yan H., Chen L., Wu Q., Zhao T., Li S., Gao H., Liu M ., Science China Materials, 2020, doi: 10.1007/s40843-019-1236-8 |
[66] | Liu Y. X, Chen L., Zhao Z. G., Fang R. C., Liu M. J., Acta Polymerica Sinica, 2018,9, 1155—1173 |
( 刘玉霞, 陈列, 赵紫光, 房若辰, 刘明杰 . 高分子学报, 2018,9, 1155—1173) | |
[67] |
Sano K., Ishida Y., Aida T ., Angewandte Chemie International Edition, 2018,57, 2532—2543
doi: 10.1002/anie.201708196 URL pmid: 29034553 |
[68] | Salehi R., Irani M., Rashidi M. R., Aroujalian A., Raisi A., Eskandani M., Haririan I., Davaran S., Designed Monomers and Polymers, 2013,16, 515—527 |
[69] |
Song F., Wang X. L., Wang Y. Z., Colloids and Surfaces B: Biointerfaces, 2011,88, 749—754
doi: 10.1016/j.colsurfb.2011.08.015 URL pmid: 21889883 |
[70] |
Jiang S., Liu F., Lerch A., Ionov L., Agarwal S ., Advanced Materials, 2015,27, 4865—4870
doi: 10.1002/adma.201502133 URL pmid: 26186175 |
[71] |
Liu L., Ghaemi A., Gekle S., Agarwal S ., Advanced Materials, 2016,28, 9792—9796
doi: 10.1002/adma.201603677 URL pmid: 27653951 |
[72] |
Du X. Y., Li Q., Wu G., Chen S., Advanced Materials, 2019,e1903733
doi: 10.1002/adma.201903733 URL pmid: 31573714 |
[73] |
Hu M., Deng R., Schumacher K. M., Kurisawa M., Ye H., Purnamawati K., Ying J. Y., Biomaterials, 2010,31, 863—869
doi: 10.1016/j.biomaterials.2009.10.002 URL pmid: 19878994 |
[74] |
Nakajima S., Kawano R., Onoe H ., Soft Matter, 2017,13, 3710—3719
doi: 10.1039/c7sm00279c URL pmid: 28436503 |
[75] |
Xu T., Ding X., Liang Y., Zhao Y., Chen N., Qu L ., Nanoscale, 2016,8, 12113—12117
doi: 10.1039/c6nr03116a URL pmid: 27251420 |
[76] |
Xu L. L., Wang C. F., Chen S., Angewandte Chemie International Edition, 2014,53, 3988—3992
doi: 10.1002/anie.201310977 URL pmid: 24595996 |
[77] |
Haynl C., Hofmann E., Pawar K., Forster S., Scheibel T ., Nano Letters, 2016,16, 5917—5922
doi: 10.1021/acs.nanolett.6b02828 URL pmid: 27513098 |
[78] | Peng L., Liu Y., Huang J., Li J., Gong J., Ma J ., European Polymer Journal, 2018,103, 335—341 |
[79] |
Yu Y., Shang L., Gao W., Zhao Z., Wang H., Zhao Y ., Angewandte Chemie International Edition, 2017,56, 12127—12131
doi: 10.1002/anie.201705667 URL pmid: 28755398 |
[80] |
Shang L., Wang Y., Yu Y., Wang J., Zhao Z., Xu H., Zhao Y ., Journal of Materials Chemistry A, 2017,5, 15026—15030
doi: 10.1039/C7TA02924A URL |
[81] | Shang L., Fu F., Cheng Y., Yu Y., Wang J., Gu Z., Zhao Y ., Small, 2017,13, 1600286—1600294 |
[82] | Tang M. J., Wang W., Li Z.L., Liu Z. M., Guo Z. Y., Tian H. Y., Liu Z., Ju X. J., Xie R., Chu L. Y., Industrial & Engineering Chemistry Research, 2018,57, 9430—9438 |
[83] | Zhao C., Zhang P., Shi R., Xu Y., Zhang L., Fang R., Zhao T., Qi S., Jiang L., Liu M ., Science China Materials, 2019,62, 1332—1340 |
[84] |
Liu Y., Zhang K., Ma J., Vancso G. J., ACS Appl. Mater Interfaces, 2017,9, 901—908
doi: 10.1021/acsami.6b13097 URL pmid: 28026935 |
[85] |
Bai H., Polini A., Delattre B., Tomsia A. P., Chemistry of Materials, 2013,25, 4551—4556
doi: 10.1021/cm4025827 URL pmid: 24489436 |
[86] | Wu J., Lin Y., Sun J ., Journal of Materials Chemistry, 2012,22, 17449—17451 |
[87] | Barrow M., Zhang H ., Soft Matter, 2013,9, 2723—2729 |
[1] | 王学斌, 薛源, 茆华女, 项艳鑫, 包春燕. 光/还原双重响应水凝胶微球的制备及在细胞三维(3D)培养中的应用[J]. 高等学校化学学报, 2022, 43(8): 20220116. |
[2] | 黄益, 吕玲玲, 潘小鹏, 孙广东, 李永强, 姚菊明, 邵建中. 光交联自支撑丝素蛋白水凝胶的三维快速成型[J]. 高等学校化学学报, 2022, 43(4): 20210841. |
[3] | 周永辉, 李尧, 吴雨轩, 田晶, 徐龙权, 费旭. 一种新型光致发光自愈合水凝胶的合成[J]. 高等学校化学学报, 2022, 43(2): 20210606. |
[4] | 颜舒婷, 姚远, 陶鑫峰, 林绍梁. 含硫正离子聚类肽水凝胶的合成与性能[J]. 高等学校化学学报, 2022, 43(11): 20220381. |
[5] | 高慧玲, 曹珍珍, 顾芳, 王海军. 氢键型水凝胶自修复行为的Monte Carlo模拟[J]. 高等学校化学学报, 2022, 43(11): 20220482. |
[6] | 蔡雅倩, 张家怀, 刘方哲, 李海潮, 石建平, 关爽. Hofmeister效应辅助的蛋白质基水凝胶应变传感器[J]. 高等学校化学学报, 2021, 42(8): 2609. |
[7] | 李佩鸿, 张春玲, 戴雪岩, 隋颜隆. 氧化石墨烯/聚合物复合水凝胶的研究进展[J]. 高等学校化学学报, 2021, 42(6): 1694. |
[8] | 雒春辉, 赵宇斐. 强韧抗溶胀水凝胶的简单构筑及性能[J]. 高等学校化学学报, 2021, 42(6): 2024. |
[9] | 王阿强, 朱玉长, 靳健. 羧基甜菜碱型两性离子聚氨酯水凝胶的制备及水下抗原油黏附性能[J]. 高等学校化学学报, 2021, 42(4): 1246. |
[10] | 王杰, 李莹, 邵亮, 白阳, 马忠雷, 马建中. 聚乙烯醇/聚吡咯复合导电水凝胶应变传感器的制备及性能[J]. 高等学校化学学报, 2021, 42(3): 929. |
[11] | 樊娟娟, 韩媛媛, 崔杰. ABC三嵌段共聚物胶束从多间隔结构到多核结构转变的Monte Carlo模拟[J]. 高等学校化学学报, 2021, 42(3): 857. |
[12] | 张娟, 胡馨月, 王洪勃, 廉英, 乐金玉, 杨子浩. 基于β⁃环糊精@全氟壬酸主客体作用构筑的斜六面体结构水凝胶[J]. 高等学校化学学报, 2021, 42(10): 3187. |
[13] | 李宏斌, 张帅, 李政, 丁长江, 贲腾. 多孔有机盐单晶的合成及各向异性质子导电性能[J]. 高等学校化学学报, 2021, 42(10): 3047. |
[14] | 宫宇宁, 王奇, 王红蕾, 关爽. 聚乙烯醇/聚乙烯吡咯烷酮/碘复合水凝胶的制备与性能[J]. 高等学校化学学报, 2020, 41(9): 2078. |
[15] | 包寒, 罗静, 时连鑫, 徐福建, 王树涛. 采用超疏水微柱阵列模板法制备多糖凝胶微米颗粒[J]. 高等学校化学学报, 2020, 41(7): 1484. |
阅读次数 | ||||||
全文 |
|
|||||
摘要 |
|
|||||